Cách làm các món ngon truyền thống dịp Tết Nguyên Đán tại Việt Nam

Tết Nguyên Đán là dịp lễ quan trọng nhất trong năm của người Việt Nam. Đây là thời điểm để sum họp gia đình, cầu mong may mắn và gửi đi những lời chúc tốt đẹp cho một năm mới. Trong dịp này, không thể thiếu những món ăn truyền thống đặc biệt, mang ý nghĩa phong tục và truyền thống cổ xưa. Hãy cùng tìm hiểu cách làm các món ngon truyền thống dịp Tết Nguyên Đán tại Việt Nam.

Món ăn truyền thống

Dưới đây là một số cách làm các món ngon truyền thống dịp Tết Nguyên Đán tại Việt Nam:

Bánh chưng và bánh tét:

Đây là hai món bánh truyền thống không thể thiếu trong mâm cỗ Tết. Bánh chưng thường được làm từ gạo nếp, mỡ lợn, đậu xanh và lá chuối . Bánh tét cũng có thành phần tương tự nhưng được gói bằng lá chuối dài hơn .

Dưới đây là cách làm bánh chưng Tết truyền thống và thơm ngon:

Nguyên liệu:

• Gạo nếp cái hoa vàng
• Đậu xanh
• Thịt ba chỉ
• Muối, hạt nêm, tiêu
• Lá dong

Cách làm bánh chưng truyền thống:

1. Sơ chế, chuẩn bị nguyên vật liệu:
   • Rửa sạch lá dong từng lá và lau khô. Cắt bớt cuống dọc sống lưng lá để lá mềm dễ gói.
   • Ngâm lạt tre (hoặc lạt giang) trong nước khoảng 8 giờ, sau đó xé sợi mỏng khoảng 0,5 cm.
   • Nhặt gạo nếp, vo sạch và ngâm gạo trong nước cùng muối khoảng 8 giờ. Sau đó vớt ra để ráo.
   • Giã nhuyễn đậu xanh, ngâm nước khoảng 4 giờ cho mềm và nở, đãi bỏ vỏ và vớt ra để ráo.
   • Rửa sạch thịt ba chỉ và cắt thành miếng khoảng 4cm, ướp với hạt nêm và tiêu trong khoảng 30 phút.
2. Gói bánh:
   • Xếp lá dong thành hình chữ nhật trong khuôn, để mặt xanh đậm của lá vào bên trong và mặt xanh nhạt hơn ra bên ngoài.
   • Lấy chén múc gạo nếp cho vào khuôn, ấn và dàn đều để gạo điền đầy khắp đáy khuôn.
   • Rải đậu xanh lên trên gạo, đặt miếng thịt lên trên và rải thêm đậu xanh để phủ kín thịt.
   • Rải gạo nếp xung quanh và phủ kín mặt đậu xanh. Ấn nhẹ gạo ở các góc và mặt bánh để gạo nén xuống.
   • Gập các cạnh lá lại, cắt bỏ lá thừa không cần thiết. Cột bánh lại bằng sợi lạt.
   • Cột thêm cho đều và chắc bánh, cắt bỏ phần lạt còn dư cho bánh đẹp và gọn.

Thịt kho tàu:

Món thịt kho tàu là một món ăn phổ biến và truyền thống trong dịp Tết. Thịt heo được kho cùng nước dừa và các gia vị như tỏi, hành, muối, đường. Cách làm thịt kho tàu có nhiều phương pháp khác nhau, tùy vào khẩu vị và vùng miền của mỗi người. Dưới đây là một cách làm thịt kho tàu thơm ngon và đậm đà:

Nguyên liệu:

• 500g thịt lợn (ba chỉ hoặc thịt nạc mỡ)
• 2 quả trứng cút
• 2 củ hành khô
• 4-5 tép tỏi
• 2-3 quả ớt (tùy khẩu vị)
• 200ml nước dừa tươi
• 3 muỗng canh đường
• 3 muỗng canh nước mắm
• 1 muỗng canh dầu ăn
• Hạt nêm, tiêu, hành lá (tùy khẩu vị)

Cách làm:

1. Sơ chế nguyên liệu:

• Ngâm thịt lợn trong nước muối pha loãng, sau đó rửa sạch và thái thành miếng vừa ăn.
• Luộc trứng cút trong nước khoảng 15 phút, sau đó bóc vỏ.
• Hành khô và tỏi bóc vỏ, rửa sạch và băm nhỏ.
• Hành lá nhặt kỹ, rửa sạch và thái nhuyễn.
• Ớt rửa sạch, bỏ hạt và thái nhỏ.

2. Ướp thịt:

• Trộn thịt với 3 muỗng hạt nêm, 2 muỗng nước mắm, 2 muỗng đường, 2 muỗng dầu ăn và 1 muỗng tiêu. Ướp thịt trong khoảng 1 giờ để thịt thấm đều gia vị.

3. Làm nước màu:

• Đun nồi lên với lửa lớn, cho 3 muỗng đường vào và đun đến khi đường chuyển màu nâu đậm. Sau đó, thêm nước vừa đủ và khuấy đều cho nước đường sôi. Khi nước đường đã sánh lại thì tắt bếp.

4. Kho thịt với nước dừa:

• Cho một ít dầu ăn vào nồi, phi thơm tỏi và hành băm.
• Tiếp theo, cho thịt lợn đã ướp vào nồi và đảo đều cho thịt săn lại và chuyển sang màu vàng sậm.
• Thêm ớt và nước dừa vào nồi, sau đó thêm nước màu.
• Đổ trứng cút đã bóc vỏ vào nồi và đổ nước vừa ngập trứng và thịt. Thêm chút nước mắm và kho thịt trong khoảng 30 phút nữa thì tắt bếp.

5. Hoàn thành:

• Bày thịt kho tàu ra đĩa và có thể rắc hành lá lên trên nếu thích.
• Thịt kho tàu thơm ngon nên thưởng thức khi còn nóng. Món ăn này có màu nâu đẹp mắt và hương vị đậm đà. Thịt lợn hầm mềm, có vị béo ngậy và rất ngon.

Lưu ý: Chọn thịt lợn có độ đàn hồi cao và đủ lớp mỡ, nạc để thịt mềm và không bị khô khi kho.

Xôi gấc:

Xôi gấc là một món ăn có màu đỏ tươi sáng, thường được làm từ gạo nếp và quả gấc. Món này mang ý nghĩa may mắn và thịnh vượng.

Nguyên liệu nấu xôi gấc:

• 1 quả gấc nếp
• 1kg gạo nếp
• 200g mỡ gà
• 5 lá nếp
• Gia vị: đường, muối, rượu

Cách nấu xôi gấc truyền thống của người Hà Nội:

1. Sơ chế nếp:

• Nếp vo sạch, ngâm với nước ấm hoặc nước lạnh. Thời gian ngâm là 4-8 giờ, tùy theo nước ấm hay lạnh.
• Sau khi ngâm đủ thời gian, vớt ra, xả sạch lại, để ráo.
• Trộn đều gạo nếp với 1 muỗng cà phê muối.

2. Sơ chế gấc:

• Bổ quả gấc làm đôi, lấy hết phần thịt gấc ra tô, trộn cùng với 2 muỗng canh rượu trắng. Dùng muỗng đánh nhuyễn ra.

3. Trộn nếp và gấc:

• Cho tất cả gấc vào nếp, trộn đều để hạt nếp thấm màu đỏ.

4. Cách nấu xôi gấc bằng xửng hấp:

• Cho lá nếp vào chõ, bắc lên bếp, đun sôi.
• Với lượng nếp như trên, chia làm 2 lần hấp. Cho nếp vào giữ xửng, không đổ nếp tràn ra thành, để khoảng 2 miếng mỡ gà lên trên nếp, đập nắp, hấp trên mức lửa vừa 30 phút. Phần mỡ gà còn lại, hấp cho tan chảy. Có thể cho vào nồi hấp xôi để hấp cùng.
• Sau khi đã hấp đủ 30 phút, mở nắp, dùng đũa đảo đều xôi rồi đậy nắp, tiếp tục hấp thêm 15 phút nữa là xôi đã chín, dẻo.
• Đổ xôi ra âu lớn, cho vào 2 muỗng canh đường, 2 muỗng canh mỡ gà đã tan chảy và trộn đều, nhặt bỏ hạt gấc. Nếu ăn chay, không cho mỡ gà vào hấp mà cho dầu ăn trộn ngay lúc này.
• Tiếp tục hấp mẻ thứ 2 tương tự các bước như trên.
• Khi xôi còn nóng, mới hấp xong, có thể cho vào khuôn hoặc ra dĩa để tạo hình sẽ dễ dàng hơn là để nguội.

Xôi gấc có thể được thưởng thức kèm với các món mặn như chả, giò, thịt rim, thịt kho, gà nướng, gà quay, gà, muối đậu, muối vừng, đường, dừa nạo.

Bí quyết để xôi gấc dẻo thơm: Mỡ gà ta là nguyên liệu giúp hạt xôi căng mọng, bóng.

Canh khổ qua:

Canh khổ qua là một món canh truyền thống trong dịp Tết. Khổ qua được chế biến thành canh với thịt heo, nấm hương và các gia vị khác.

Củ kiệu tôm khô:

Củ kiệu tôm khô là một món ăn kèm truyền thống trong mâm cỗ Tết. Củ kiệu và tôm khô được ngâm trong nước mắm thơm ngon.

Lạp xưởng:

Lạp xưởng là một loại xúc xích truyền thống. Nó được làm từ thịt heo và gia vị, sau đó được luộc, chiên hoặc nướng.

Chả lụa:

Chả lụa là một loại giò lụa truyền thống. Nó được làm từ thịt heo xay nhuyễn, bột mì, nước mắm và các gia vị khác. Sau đó, chả lụa được hấp hoặc nướng.

Nem rán:

Nem rán là một món ăn truyền thống được làm từ thịt heo xay, tôm, nấm và các loại rau củ khác. Sau khi được cuộn trong bánh tráng, nem được chiên giòn.

Mì Quảng:

Mì Quảng là một món ăn đặc sản của miền Trung Việt Nam. Nó được làm từ mì xào với thịt heo, tôm, thịt gà hoặc cá, và được trang trí bằng các loại rau sống, hành, đậu phụng và bánh tráng nướng.

Các loại mứt Tết

Một số loại mứt Tết phổ biến và truyền thống trong văn hóa ẩm thực Việt Nam:

Mứt gừng: Mứt gừng có vị cay cay, dịu ngọt và thường được ăn kèm với trà nóng. Gừng cũng có tác dụng kích thích tiêu hoá và giải cảm.

Mứt dừa: Mứt dừa có vị thơm béo, dễ ăn và được làm từ dừa tươi. Nó cũng giúp kích thích tiêu hoá và giải quyết các vấn đề về đầy bụng và táo bón.

Mứt quất: Mứt quất có vị chua ngọt và hấp dẫn. Nó cũng có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe như giải khát, tiêu đờm và giải rượu bia.

Mứt bí: Mứt bí có vị thanh ngọt và giúp giải nhiệt cơ thể. Nó cũng được coi là một loại mứt truyền thống của Việt Nam.

Mứt me: Mứt me có vị chua ngọt và hơi cay nhẹ. Nó được ưa chuộng và có tác dụng tốt cho phụ nữ mang thai.

Mứt hạt sen: Mứt hạt sen có vị thanh tao và trang nhã. Nó cũng có giá trị dinh dưỡng cao và giúp cải thiện giấc ngủ.

Mứt khoai lang: Mứt khoai lang là một loại mứt bình dân và quen thuộc. Nó giúp nhuận tràng và không gây đầy bụng.

Mứt cam: Mứt cam có vị ngọt nhẹ và hơi chua. Nó cung cấp vitamin C và chất xơ tốt cho hệ tiêu hoá.

Mứt củ sen: Mứt củ sen có vị giòn và ngọt dịu. Nó thường được trang trí đẹp mắt và nổi bật trong khay mứt ngày Tết.

Đây chỉ là một số loại mứt Tết phổ biến và truyền thống. Còn rất nhiều loại mứt khác nhau tùy theo vùng miền và sở thích cá nhân. Bạn có thể thử và khám phá thêm các loại mứt Tết khác để tạo thêm sự đa dạng và thú vị cho mâm cỗ Tết của gia đình.

Kết luận

Dịp Tết Nguyên Đán là thời điểm để cả gia đình sum họp và thưởng thức những món ăn truyền thống đặc biệt. Từ bánh chưng, dưa hành, xôi gấc cho đến mứt Tết và bánh đậu xanh, những món ăn này không chỉ mang ý nghĩa văn hóa mà còn thể hiện sự đoàn kết và gắn kết gia đình. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có những thông tin hữu ích về cách làm các món ngon truyền thống dịp Tết Nguyên Đán tại Việt Nam. Chúc bạn có một kì nghỉ vui vẻ và ấm áp bên gia đình và người thân yêu!