Truyền thuyết về 9 người con của rồng

Rồng, còn được biết đến với tên gọi Long, xuất hiện trong các truyền thuyết ở phương Đông và phương Tây. Đây là linh vật huyền thoại biểu trưng cho sức mạnh vượt trội. Rồng trong văn hóa châu Á khác biệt so với rồng trong văn hóa châu Âu và châu Mỹ.

Rồng Việt Nam, theo truyền thuyết “Con Rồng cháu Tiên”, là tổ tiên của người Việt. Trong kiến trúc, điêu khắc và hội họa, hình ảnh rồng mang dấu ấn độc đáo của người Việt. Nó không giống với rồng trong nghệ thuật kiến trúc và hội họa của Trung Quốc và các quốc gia khác.

Hình ảnh Rồng thay đổi theo thời đại:

• Rồng thời Lý diễn tả sự thanh nhã, tinh tế, như đang bay lượn trong mây, phù hợp với các nghi lễ cầu mưa.
• Rồng thời Trần mạnh mẽ hơn, với thân hình lớn và khỏe mạnh.

Rồng Việt Nam mang nhiều đặc điểm độc đáo:

• Hòa quyện của 9 loài vật: đầu lạc đà, sừng hươu, mắt thỏ, tai bò, cổ rắn, bụng ếch, vây cá chép, móng chim ưng, và chân hổ.
• Thân Rồng uốn éo với 12 đốt.
• Trên lưng có vây nhỏ liên tục và đều đặn.
• Đầu rồng có bờm dài, râu cằm, đầu to tròn, sừng hươu, mắt to tròn, mũi nở, miệng mở rộng, răng cửa nhọn, thân dài uốn lượn với vẩy âm dương ngũ sắc, đuôi lượn sóng hoặc đuôi có múi, và chân rồng với năm móng sắc nhọn chỉ có ở hoàng đế.
• Miệng ngậm Long châu (trong khi ở Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc, rồng thường cầm ngọc bằng chân trước).

Truyền thuyết về 9 người con của Rồng

Rồng, còn được gọi là Long, là một linh vật xuất hiện trong thần thoại phương Đông và phương Tây. Trong văn hóa châu Á, loài rồng luôn biểu thị sức mạnh phi thường và cao quý. Và theo truyền thuyết dân gian phương Đông, rồng có chín con với hình dáng và sở thích hoàn toàn khác nhau.

Tỳ hưu, còn được gọi là Bí Hí, Bá Hạ, Bát Phúc hay Thạch Long Quy, là con trưởng của rồng. Nó có hình dáng thân rùa và đầu rồng. Bị Hí là con duy nhất có khả năng chịu được trọng lượng lớn, vì thế nó thường được chạm khắc để trang trí và được gọi là “con thú mang bia”. Bí Hí thường được tìm thấy trong các công trình như mái hiên, nóc nhà, lan can, vũ khí, chiến thuyền, mang ý nghĩa cao quý và quyền uy.

Si Vẫn – Con thứ hai của Rồng

Si Vẫn, còn được gọi là Si Vĩ, Li Vẫn hay con Kìm, là con thứ hai của Rồng. Nó sống ở biển và có hình dáng giống hoặc gần như đầu rồng, đuôi, vây và miệng rộng. Mỗi khi Si Vẫn đập đuôi xuống nước, nước bắn lên tận trời và mù mịt cả trời đất. Linh vật này thích ngắm cảnh và thường được chạm khắc để trang trí tại các cung điện cổ, chùa chiền, đền đài, ngụ ý cầu trấn hỏa và đề phòng hỏa hoạn.

Bồ Lao – Con thứ ba của Rồng

Bồ Lao là con thứ ba của Rồng. Nó sống ở biển và thích âm thanh lớn, gầm rống. Người xưa thường đúc hình Bồ Lao trên quai chuông, nhằm mong muốn tiếng chuông kêu vang xa. Hình tượng Bồ Lao cũng được sử dụng để nói đến tiếng chuông của chùa. Được đặt trên quả chuông chùa Thanh Long ở Thái Bình, Bồ Lao được làm bằng đồng và mang ý nghĩa thiêng liêng.

Bệ ngạn – Con thứ tư của Rồng

Bệ Ngạn, còn được gọi là Bệ Lao hay Hiến Chương, là con thứ tư của Rồng. Nó có hình dáng giống hổ với răng nanh dài, sắc. Bệ Ngạn có sức thị uy lớn và thích lý lẽ, cãi lý đòi sự công bằng khi có bất công xảy ra. Vì vậy, Bệ Ngạn thường được đặt ở cửa nhà ngục hay pháp đường để răn đe người phạm tội và nhắc nhở mọi người nên sống lương thiện.

Thao Thiết – Con thứ năm của Rồng

Thao Thiết là con thứ năm của Rồng. Nó có đôi mắt to, miệng rộng và dáng vẻ kỳ lạ. Linh vật này tham ăn vô độ, vì vậy thường được đúc trên các đồ dùng trong ăn uống, nhằm nhắc nhở người ăn đừng háo ăn mà trở nên bất lịch sự.

Công Phúc – Con thứ sáu của Rồng

Công Phúc là con thứ sáu của Rồng. Linh vật này thích nước và thường được chạm khắc trên các công trình hay phương tiện giao thông đường thủy, như cầu, rãnh dẫn nước, đập nước, bến tàu, thuyền bè. Mong muốn của việc chạm khắc Công Phúc là để công phúc luôn tiếp xúc, cai quản và trông coi lượng nước, phục vụ nhân dân.

Nhai Xế – Con thứ bảy của Rồng

Nhai Xế, còn được gọi là Nhai Xải, Nhai Tí, là con thứ bảy của Rồng. Linh vật này có tính khí hung hăng, thường nổi cơn thịnh nộ và ham sát sinh. Vì thế, Nhai Xế thường được khắc trên các vũ khí như đao, búa, kiếm, ngụ ý thị uy, làm tăng thêm sức mạnh và lòng can đảm của các chiến binh trong trận mạc.

Toan Nghê – Con thứ tám của Rồng

Toan Nghê, còn được gọi là Kim Nghê, là con thứ tám của Rồng. Nó có hình dáng giống sư tử với đầu rồng. Toan Nghê thích sự tĩnh lặng và thường ngồi yên ngắm cảnh khói hương tỏa lên. Do đó, nó thường được đúc trên các lò đốt trầm hương, ngụ ý mong muốn hương thơm của trầm hương luôn tỏa ngát.

Tiêu Đồ – Con thứ chín của Rồng

Tiêu Đồ, hay còn gọi là Thô Phủ, là con thứ chín của Rồng. Linh vật này có tính khí lười biếng, thường cuộn tròn nằm ngủ và không thích có kẻ lạ xâm nhập lãnh địa của mình. Vì vậy, Tiêu Đồ thường được khắc trên cánh cửa ra vào, đúng vào vị trí tay cầm khi mở, ngụ ý răn đe kẻ lạ muốn xâm nhập và bảo vệ sự an toàn cho chủ nhà.

Tổng kết

Trong văn hóa Việt Nam, 9 đứa con của rồng đã trở thành những linh vật có ý nghĩa sâu sắc và được truyền tai nhau qua các thế hệ. Mỗi con rồng đều mang trong mình đặc trưng riêng biệt và có vai trò quan trọng trong trang trí kiến trúc, điêu khắc và hội họa. Dù có những dị bản về danh sách những linh vật được coi là con của rồng, nhưng nhìn chung, sự hiện diện của chín đứa con này đã thể hiện sự tôn kính và tưởng nhớ đến linh vật cao quý – Rồng trong văn hóa Việt Nam.